Dit heeft alles te maken met kleurmanagement en een goede voorbereiding. Hoewel digitale foto’s vaak op schermen worden bekeken, blijft een fysieke afdruk de mooiste manier om een beeld echt tot leven te brengen. Toch kan het resultaat soms teleurstellen. Een afdruk kan te donker zijn, een kleurzweem hebben of een andere afwijking tonen. Dit komt vaak doordat het kleurmanagement niet goed is ingesteld. Gelukkig zijn er verschillende manieren om dit te verbeteren en je afdrukken naar een hoger niveau te tillen.
Kleurmanagement is essentieel om ervoor te zorgen dat je hele workflow – van camera tot beeldscherm tot printer – goed op elkaar is afgestemd. Zonder goed kleurbeheer kan een foto op je beeldscherm er heel anders uitzien dan de uiteindelijke afdruk. Dit komt doordat elk apparaat een eigen kleurruimte heeft en ons menselijk oog meer kleuren kan waarnemen dan een scherm of printer kan weergeven. Wanneer je een donkere foto lichter maakt of een overbelichte foto bewerkt, speelt kleurbeheer een grote rol. Een goed gekalibreerd beeldscherm zorgt ervoor dat je een realistisch beeld krijgt van je foto, zodat de uiteindelijke afdruk niet te donker of te licht uitvalt.
Veel moderne beeldschermen staan standaard te helder ingesteld, waardoor foto’s op het scherm lichter lijken dan ze werkelijk zijn. Dit kan ertoe leiden dat je afdrukken te donker uitvallen. Een goed gekalibreerd scherm is essentieel voor het bewerken van foto’s. Door je scherm te kalibreren, stem je de weergave beter af op de werkelijkheid. De NIDF-norm adviseert een witpunt van 6500 K, een gamma van 2,2 en een helderheid tussen 90 en 120 cd/m². Dit zorgt ervoor dat je een realistisch beeld krijgt van je foto’s voordat je ze afdrukt. Op onze supportpagina kun je daar meer informatie over vinden. Het hoeft echt niet de hoofdprijs te kosten.
Na de kalibratie wordt er een beeldschermprofiel aangemaakt dat door je besturingssysteem en fotobewerkingsprogramma’s zoals Photoshop en Lightroom wordt herkend. Hierdoor kun je erop vertrouwen dat wat je op je scherm ziet, zo dicht mogelijk in de buurt komt van hoe de uiteindelijke afdruk eruit zal zien.
Niet alleen je monitor, maar ook je werkomgeving heeft invloed op hoe je kleuren waarneemt. De omgeving waarin je foto’s beoordeelt, moet neutrale kleuren hebben om kleurafwijkingen te voorkomen. Een lichte grijstint op de muren is hierbij ideaal. Daarnaast speelt verlichting een belangrijke rol. Volgens de ISO 3664:2009 norm, zoals ook vastgelegd in de NIDF-normen (Nederlandse Instituut voor Digitale Fotografie), moet de kleurtemperatuur van het licht 5000 K zijn, met een kleurweergave-index van minimaal 90 — bij voorkeur 94 of hoger. Daarnaast moet de lichtsterkte bij je beeldscherm tussen de 32 en 64 lux liggen.
Als de werkplek te fel of te donker verlicht is, beïnvloedt dit je waarneming van de foto’s en kan het leiden tot ongewenste aanpassingen in je bewerking. Door te werken in een omgeving met de juiste verlichting, kun je je foto’s nauwkeuriger beoordelen en bewerken.
Een goed ingesteld kleurbeheer in Photoshop is essentieel voor kleurechte afdrukken. Veel gebruikers werken onbewust met standaard Amerikaanse instellingen, die vooral op CMYK zijn gericht. Voor fotografen is RGB echter veel belangrijker, vooral bij RAW-fotografie.
In het programma Photoshop, onder ‘Bewerken’ → ‘Kleurinstellingen’ bepaal je je kleurruimte. ProPhoto RGB biedt het grootste kleurbereik, maar Adobe RGB is ook een uitstekende keuze. Werk je met RAW-bestanden? Dan is Adobe RGB de beste optie om je foto’s te bewerken. Geen enkele printer kan echter ProPhoto of Adobe RGB volledig afdrukken. Daarom kies je bij het omzetten van kleuren buiten het kleurbereik voor ‘Relatief colormetrisch’ of ‘Perceptueel’. Voor online gebruik zet je je foto’s altijd om naar sRGB voor een consistente weergave.
De printer en het papier die je kiest, hebben invloed op de uiteindelijke kleuren van je afdruk. Wij werken met eigen ICC-profielen die we gebruiken om een beter beeld te krijgen van hoe jouw foto’s uiteindelijk worden afgedrukt. Lever je bestanden aan in sRGB of Adobe RGB? Dan zetten wij deze automatisch om naar ons meest recente profiel. Wil je nóg meer controle? Installeer onze ICC-profielen en bekijk je foto’s met het juiste kleurprofiel om een realistisch voorbeeld te krijgen.
Met de juiste instellingen en profielen zorg je ervoor dat jouw foto’s optimaal worden weergegeven, zowel op het scherm als op papier.
Het verschil tussen een beeldscherm en een afdruk is dat een monitor licht uitstraalt, terwijl een afdruk afhankelijk is van het omgevingslicht. Hierdoor lijken afdrukken vaak donkerder dan wat je op je scherm ziet. Dit betekent dat je bij het bewerken van je foto’s al rekening moet houden met de omstandigheden waarin je de afdruk uiteindelijk zult bekijken of ophangen.
Om te voorkomen dat je afdrukken te donker uitvallen, is het belangrijk om je beeldscherm goed te kalibreren en daarbij de helderheid bewust wat lager in te stellen. Zo sluit de weergave op je scherm beter aan bij hoe de afdruk er straks in het echt uit zal zien. Daarnaast helpt het om de foto’s te beoordelen onder vergelijkbaar licht als de ruimte waar je de afdruk ophangt. Denk aan het verschil tussen daglicht en kunstlicht – dat maakt meer uit dan je denkt. Tot slot kun je na kalibratie de foto in je bewerkingsprogramma iets lichter maken, zodat de uiteindelijke afdruk niet te donker oogt.
Als je afdrukken steeds te donker uitvallen, kan dit te maken hebben met de helderheid van je beeldscherm. Moderne monitoren staan standaard te helder ingesteld, waardoor foto’s op het scherm lichter lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Hierdoor pas je ze mogelijk onbewust te donker aan, wat bij afdrukken een ongewenst effect geeft. Het kalibreren van je scherm en het verlagen van de helderheid helpt om dit te corrigeren.
Blijven je afdrukken te donker, ondanks een goed afgesteld scherm? Dan kun je in Lightroom een extra correctie toepassen. In het deelvenster ‘Afdrukken’ kun je de optie ‘Afdrukaanpassing’ inschakelen en spelen met de schuifregelaars voor helderheid en contrast. Dit kan helpen om je foto’s beter in balans te brengen. Het vereist wel wat testen, omdat je pas na de afdruk ziet of de aanpassing werkt. Eenmaal de juiste instellingen gevonden voor een specifieke papier- en printercombinatie, kun je deze standaard toepassen voor consistente resultaten.
Heb je geen ervaring met beeldbewerking of werk je niet met Photoshop en Lightroom? Dan kun je gebruikmaken van de automatische optimalisatie van Profotonet. Deze optie corrigeert foto’s automatisch op helderheid, contrast en kleur, zodat ze beter tot hun recht komen op papier. Bij veel standaard afdrukcentrales staat optimalisatie altijd aan, maar bij ons moet je dit handmatig inschakelen. Dit is omdat wij weten dat veel fotografen hun foto’s liever zelf bewerken en volledige controle willen houden over het eindresultaat.
Wanneer je twijfelt of je beeldscherm correct is ingesteld en je je foto’s niet zelf handmatig corrigeert, is het verstandig om optimalisatie aan te vinken. Hiermee voorkom je dat je afdrukken te donker of te flets uitvallen. Uiteindelijk draait alles om voorbereiding: een goed afgestelde werkruimte, een gekalibreerde monitor en de juiste tools zorgen ervoor dat je foto’s exact zo worden afgedrukt als je voor ogen had.
Zorg ervoor dat je de juiste stappen volgt om je foto’s optimaal voor te bereiden, zodat je niet voor verrassingen komt te staan wanneer je ze afdrukt. Veel succes met het creëren van prachtige afdrukken die jouw foto’s tot leven brengen!
Fotolabs, zoals wij, werken met laserbelichters die afdrukken op zilverhalogenide papier via drie RGB-lasers (rood, groen en blauw). Dit betekent dat foto’s nooit in CMYK aangeleverd moeten worden, omdat dit kleurafwijkingen kan veroorzaken en de kwaliteit van de afdruk negatief beïnvloedt.
Klaar om aan de slag te gaan?
